di Mons. Gioan Giuseppe Longobardi (vescovo di Andria dal 1852 al 1870)
Quisne prorsus tam perfracto animo, tantaque duræ mentis cæcitate comprehensus, qui non utique intelligat, quemcumque felicem agrum sine labore, cura, sollicitudine, assiduaque cultoris industria, suaves uberesque fructus haudquaquam producere posse? … . Proh dolor! Filios nostros Andrienses in Domino dilectissimos, natura ad rerum divinarum cupiditatem tam mirifice inclinatos, summa nostri animi satisfactione aspiciebamus; sed quisnam ad veritatis Fidei revelatas opportunis animadversionibus in eorum mentibus imprimendas studio flagrabat? Charitatis, miserationis, pietatisque dispositionibus summopere excellentes; sed quisnam sinceram operam navabat sacro Divini Amoris igni in eorum pectoribus enutriendo? Appetentes omnes spiritualium remediorum auxilia, ad infirmitates animi præcavendas, vel curandas; sed quisnam prompto se parabat ingenio ad Divinos Sacramentorum thesauros prudenti ac fideli sollicitudine dispensandos? Evolvebantur in dies abusus, succrescebant vitia, pravi mores irrumpebant, virginum, viduarum, pupillarumque urgebant necessitates; sed quisnam propria firmaque auctoritate eos studebat emendare, illa compescere, diligenter illos reformare, hisque manu, consilio, subsidiis penitus opitulari? … Heu! quam sæpe sæpius spiritus noster infremuit, quotqne quantasque lacrymas diu noctuque effuderunt oculi nostri! Idcirco matura nostræ mentis deliberatione, volumus sint etiam huic nostræ in Christo charissimæ hæreditati, qui præbeant seipsos exempla in verbo, in conversatione, in charitate, in castitate: qui facti gregis forma cum eum emiserint, ante eum vadant, et in quibus oculi omnium dirigentur, quorumque domus sit quasi specula constituta, et magistra publicæ disciplinæ: sint qui ignaros edoceant, periclitantes sustineant, improbos corrigant, devios requirant, collapsos relevent, omnibusque monita, et remedia salutaria suggerant: sint demum, uti instat Sacrosancta Tridentina Synodus, qui Divino præcepto oves suas agnoscant, pro his Sacrificium offerant, verbique divini præconio, Sacramentorum administratione, ac bonorum operum exemplo pascant, atque enutriant.
Suprema igitur Sanctæ Sedis Apostolicæ Auctoritate, in Decreti SS.mi D.ni Nostri Pii Papæ IX. per S. Congregatio nem Concilii die XXIII. mensis Aprilis anni MDCCCLVI. expressa atque patefacta, unum idemque robur præseferente, ac si Litteræ Apostolicæ sub Plumbo expeditæ fuissent;
Auctoritate præterea Religiosissimi Regis hujusce Regni Ferdinandi II., qui Regali Rescripto die II. mensis Septembris ejusdem vertentis anni promulgato, Suum ei Augustum Beneplacitum impertitus est;
NOS JOANNES JOSEPH LONGOBARDI Episcopus Andriensis, Specialis Apostolicæ Sedis Delegatus, Invocato SS.mo Domini Nostri Jesu Christi Nomine, ejusque Matris Miraculorum semper Virginis Mariæ Coronatæ, Sanetique Richardi Primi Episcopi, et Patroni Principalis hujus Civitatis, prorsus atque omnino præscribere, decernere, atque definire statuimus, prout præsenti Decreto præscribimus, decernimus, atque definimus.
I. Abrogandam, supprimendam, æ perpetuo extinguendam esse, prout ex nunc abrogamus, supprimimus, ac perpetuo extinguimus, tamquam non amplius opportunam temporum conditionibus, bonoque publico consentaneam, habitualem ac actualem curam animarum, quac a Capitulo Cathedralis principaliter, subsidiarie vero a Capitulo Collegialis Ecclesiæ S. Nicolai super universa urbe Andriensi, ejusque populo usque adhuc expedita est.
II. Super Paroecia Cathedralis sic extincta, abrogata, et suppressa sex noviter erigendas, et instituendas esse Paroecias, uti erigimus, et instituimus, cum pleno Parochialitatis jure, præsertim cum Fonte Baptismali, aliisque de jure ac eonsuetudine competentibus, una cum territoriali circumscriptione, prout alio nostro Decreto, quo decet, providebimus, et in quo unicuique proprium ambitum cum æquali, quo magis fieri poterit animarum numero assignabimus.
III. Hujusmodi Paroeciarum erectionem faciendam esse, uti ex nunc facimus, in determinatis Eeclesiis intra ambitum Civitatis Andriensis existentibus, primam videlicet in Ecclesia Cathedrali, alteram in Collegiata S. Nicolai, tertiam in Collegiata S. Mariæ Virginis Annuntiatæ, nunc in Ecclesia S. Augustini commorante, quartam in Ecclesia S. Mariæ Virginis ab Angelo salutatæ, quintam in Ecclesia S. Dominici, sextam demum in Ecclesia S. Francisci: omnesque sic erectas de respectivo providendas esse Rectore Sacerdote e Clero Sæculari reservamus per formalem concursum eligendo, at liberæ habendas esse Collationis IlI.mi et E.mi Episcopi pro tempore, una excepta Paroecia Cathedralis Ecclesiæ, super qua reservatum remanet respectivo Capitulo juspatronatus ecclesiasticum, cui ea propter inerit facultas in Parochum collegialiter, ac per secreta suffragia eligendi, quem inter adprobatos ab Examinatoribus in formali concursu magis in Domino idoneum judicaverit, eumque Episcopo præsentabit ad Canonicam Paroeciæ institutionem assequendam.
IV. Unicuique Parocho adjungendum esse alium idoneum Sacerdotem Coadjutorem in animarum curæ exereitio ab ipso Parocho, Episcopi consensu, designandum ac removendum.
V. Congruam Parochialem assignandam, ac determinandam esse, uti hoc præsenti Decreto assignamus, ac determinamus in annuo reditu certo, non minori ducatis biscentum pro unoquoque Parocho: Coadjutoribus vero stipendium statuimus in ducatis quinquaginta, salvo alio emolumento ipsis aliunde ex jure obventuro. Cujus rei causa Fundum pro congruis ac stipendiis, ut supra statutis, desumendum esse tam ex reditibus sic dictæ Massæ Choralis integrorum septem Canonicatuum ex undecim modo vacantibus in Ecclesia Cathedrali, quos pro hujusmodi effectu abrogandos et supprimendos, prout virtute præsentis Decreti abrogatos ac suppressos omnino declaramus; tum ex reditu pii Legati Ponza nuncupati, quod Collegiatæ S. Nicolai inhæret in annua determinata summa ducatorum nongentum. Ex libera præterea sponte, ac jussu amatissimi Nostri Regis Ferdinandi statutum est, hoc Andriense Municipium obligandum atque adigendum esse, ut ex nune obligamus atque adigimus ad summam, pro supplendis Divini Paroeciarum Cultus expensis ducatorum annuorum tercentum persolvendam.
VI. Archipresbyteratui, quæ extat secunda in Cathedrali Dignitas Capitularis uniendam esse, ac perpetuo attribuendam, uti ex nune unimus ac perpetuo attribuimus, curam animarum Paroeciæ ejusdem Cathedralis, ita ut in posterum Canonicatus et Dignitas Archipresbyteralis reservata semper maneat pro Parocho, et Parochus ut supra eligendus esse debeat insimul Archipresbyter, cum omnibus ac singulis juribus, prærogativis, honorificentiis ac præminentiis, quibus de jure, ac legitima consuetudine uti, adbucusque soliti fuerint Archipresbyteri.
VII. Æquali pacto Præposituræ, quæ est prima in Collegiata S. Nicolai Dignitas, quæque in præsens vacat, animarum quoque Curam in eadem Collegiata addicendam esse, ac perpetuo uniendam, prout ex nune addicimus, ac perpetuo unimus, ita ut Parochus eligendus sit insimul Præpositus Capituli, et cum omnibus respectivis juribus, prærogativis, ac præeminentiis, prout de Archipresbytero Cathedralis dictum est.
VIII. Tam Paroeciis Ecclesiarum Collegiatarum, quam aliarum Ecclesiarum ut supra designatarum, corumque respectivis Parochis pro tempore imponimus onus annuæ perpetuæ præstationis quinque librarum ceræ albæ elaboratæ Capitulo Ecclesiæ Cathedralis in Festo Titularis formiter offerendæ, in certum matricitatis testimonium.
IX. Ad præcavenda vero jurgia ac dissentiones quoad earum præcedentiam, ordo standi et procedendi tribus extremis Parochis in publicis conventibus et processionibus, primo loco S. Mariæ Virginis ab Angelo salutatæ, secundo S. Dominici, et ultimo Parocho S. Francisci sit in perpetuum assignatus.
X. Eadem Suprema Apostolica Auctoritate mandamus, decernimus, atque sancimus, quod præfatæ suppressiones, erectiones, omniaque alia antedicta, et ad eas pertinentia, quacumque exceptione, vel appellatione remota, in posterum inviolabiliter ab omnibus singulisque erunt servanda, non obstantibus privilegiis, indultis, prærogativis, constitulionibus, etsi præcipua mentione dignis, contrariis quibuscumque; perpetuum etiam silentium nomine Sanctæ Sedis omnibus cujuscumque dignitatis, ordinis, conditionis contradictoribus imponentes.
XI. Volumus denique ut hoc præsens executionis Decretum de respectiva canonica promulgatione Clericis, Civibusque universi populi Andriensis omnino pateat. Quem ad finem mandamus ad valvas sex Ecclesiarum Curatarum decem per continuos dies affigi, sub poena excommunicationis latæ sententiæ cuicumque de laicis, et sub suspensione a Divinis illico et ipso facto incurrenda, aliisque Ecclesiasticis poenis nostro arbitrio reservatis cuicumque de Clericis, qui temerario ausu vel per se, vel per alium auferre, lacerare, vel defigere attentabit.
In quorum omnium, etc.
Dabamus ex nostro Episcopali Andrien palatio die XXVI. mensis septembris Anni R[etaratæ]. S[alutis]. MDCCCLVIÍ.
Adest Sigillum. † Jo: Joseph Episcopus Delegatus Apostolicus
N.° 3384.
Reg.° ad Andria li 10 ottobre 1857.-
Libro 1.° Vol. 110. Foglio 9 verso, Casella 4.ª
Ricevuto grana 80.
Vi è il Suggello Il Ricevitore
. Giuseppe Montenegno
N.° 75
Vi è il Suggello Visto
. Il Giudice
. G. Tumonelli.
Fidem facio atque testor ego infrascriptus Curiæ Episcopalis Cancellarius, qualiter sub die vigesimaseptima mensis septembris anni millesimi octingentesimi quinquagesimi septimi præsens erectionis Decretum fuit per me affixum ad valvas sex Ecclesiarum curatarum hujus Civitatis, ubi per continuos dies duodecim extitit, et in die octava octobris ejusdem anni defixum fuit, præsentibus testibus in affixione R.ndis D.nis Raphæle canonico Leonetti, et Jacob canonico Poenitentiario Memeo pro Ecclesia Cathedrali; R.ndis D.nis Richardo Canonico Cantore Dell’Oglio, et Nicolao canonico Primicerio Ricciardi pro Ecclesia Collegiata S. Nicolai; R.ndis D.nis Francisco Canonico Priore Deferdinando, et Felici Canonico Ruta pro Ecclesia S. Augustini; Dominico Mari, et Richardo Gazzillo pro Ecclesia SS.mæ Annuntiatæ; Gaspero Verona, et Michæle Sinisi pro Ecclesia S. Dominici; Francisco Matera, et R.ndo D.no Sabino Sacerdote Rella pro Есclesia S. Francisci: et in defixione præsentibus testibus R.ndo D.no Antonio Mansionario Quacquarelli, et Sergio Gervasi pro prima; R.ndis D.nis Dominico Canonico Caggiano, et Dominico Canonico Guglielmi pro secunda; R.ndis D.nis Francisco Canonico Priore Deferdinando, et Francisco Canonico Fortunato pro tertia; R.ndo D.no Nicolao Canonico Quacquarelli, et Dominico Mari pro quarta; Francisco Trepiccione, et Sabino Scamarcio pro quinta; et Vincentio Matera, et Sergio Torchetti pro sexta Curata Ecclesia. Et in fidem etc.
Datum Andriæ ex Episcopali Curia die nona octobris anni millesimi octingentesimi quinquagesimiseptimi.
Adest Sigillum. Joachim Canonicus Montaruli pro Curia Cancellarius.
[Tratto da: “Atti relativi alla Erezione delle sei Parrocchie della Città di Andria, Fatta dall’Ill.mo e Rev.mo Mons. D. Gioan Giuseppe Longobardi Vescovo della medesima Città, in conformità del Decreto Pontificio del 23 APRILE 1857, e del Sovrano Beneplacito del 31 agosto 1857, seguiti da taluni documenti anteriori, propri ad argomentare della estrema necessità di tale erezione”, Napoli, Tipografia di Gaetano Gardamone, 1858.]